ورق روغنی
ورق روغنی
ورق روغنی از جمله وررق‌های پرکاربرد در صنعت است که از طریق فرایند نورد سرد تولید می‌شود. به طور کلی در صنعت فولاد، ورق‌هایی که با نورد گرم ساخته می‌شوند را ورق سیاه و به ورق‌های تولیدی با نورد سرد را ورق روغنی می‌گویند. دلیل نام گذاری این نوع ورق به «روغنی»، به دلیل شکل ظاهری آن است؛ درواقع پس از فرایند نورد سرد برای جلوگیری از زنگ‌زدگی ورق، آن را روغن کاری می‌کنند.
با توجه به نوع آلیاژ و عملیاتی که روی ورق روغنی انجام می‌شود، این نوع ورق را به سه دسته‌ی ورق روغنی معمولی st12، ورق روغنی نیمه کشش st13 و ورق روغنی فوق کشش st14 تقسیم می‌شود.
نحوه‌ی تولید ورق روغنی
از ورق سیاه به عنوان ماده اولیه برای تولید ورق روغنی استفاده می‌کنند که پس از طی یکسری مراحلی به ورق روغنی تبدیل شود. در ادامه به توضیح هر کدام از این مراحل می‌پردازیم:
ا) اسیدشویی
در این مرحله به منظور از بین بردن آلودگی‌ها و پولک‌ها موجود در سطح ورق سیاه که باعث ایجاد یک لایه تیره رنگ شده نیز شده‌اند، ورق را با اسید شست و شو می‌دهند.
2) مرحله نورد کاری
برای آنکه ضخامت ورق سیاه کاهش یابد و خواص فیزیکی خاصی پیادا کند، آن را از میان غلتک‌هایی که نیروهای فشاری و کششی وارد می‌کنند، عبور می‌دهند. مقاومت بالا و یکنواخت در کل سطح ورق و ظاهری یکدست و صاف از جمله خواص فیزیکی هستند که ورق بدین واسطه بدست می‌آورد. اما برای اینکه فولاد قابلیت شکل پذیری کافی داشته باشد نیاز به مرحله دیگری است.
3) مرحله آنیل کاری
در این مرحله فولاد قابلیت انعطاف پذیری کسب می‌کند. آنیل کاری معمولا به دو صورت بچینگ و پیوسته انجام می‌گیرد. در این مرحله به منظور جلوگیری از زنگ زدگی و اکسید شدن، ورق را ابتدا با روغن پوشانده شده و سپس توسط کوره‌های هوای داغ گرمادهی می‌شود و به شکل کویل در می‌آید.
4) مرحله پرداخت یا تمپررولینگ
در آخر، در این مرحله سطح ورق را با انجام یک نورد سرد سطحی، با دمای خیلی پایین، یکنواخت و صیقلی می‌کنند.
خصوصیات روغن ایده آل برای نورد سرد
از هر روغنی نمی‌توان برای فرایند نور سرد استفاده کرد. روغن باید دارای یکسری ویژگی‌های خاص باشد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
- دارای لزجت مناسب باشد تا نیروی نورد متناظر را ایجاد نماید.
- به راحتی قابل استفاده باشد چه به صورت خالص یا امولسیون
- نباید به طور جدی باعث عدم انتقال گرما از غلتک و ورق به مایع خنک کننده گردد.
- نباید موجب مشکل در تمیزکاری محفظه غلتک شود.
- پایدار باشد.
- ایجاد درجه محافظت لازم برای زنگ زدگی
- نباید سمی و موجب امراض پوستی باشد.
- دارای قیمت مناسبی
خواص ورق روغنی
از جمله مهمترین ویژگی‌هایی که موجب شده از ورق روغنی در صنعت اعم از ساختمان یا خودروسازی یا لوازم خانگی به طور گسترده استفاده شود، شامل موارد زیر هستند:
- قابلیت مقاومت بالا در برابر فشارهای وارده
- .دارا بودن ظاهری خوب، یکنواخت و صیقلی در کل سطح
- قابلیت رنگ پذیری بالا و در نتیجه تنوع در رنگ
- قابلیت حفظ استحکام در شکل و ابعاد و عدم تغییر ساختار فیزیکی بر اثر انقباض و انبساط
- قابلیت تولید در سطح وسیع و ارزان و باکیفیت
با توجه به مواردی که ذکر شد، ورق روغنی دارای قابلیت‌های خاصی دارد به عنوان مثال در صنعت خودروسازی با توجه به ویژگی که نیاز است از نوع خاصی از ورق روغنی استفاده می‌شود؛ برای نمونه قسمت‌هایی از اتومبیل که در معرض سایش زیاد می‌باشند مانند قسمت‌های زیرین (بجز اگزوز) از ورق روغنی ضدسایش QSTE، برای قسمت اگزوزها، از ورق روغنی ضدزنگ و برای فیلتر از ورق فوق کشش استفاده می‌شود.