اسلب یا تختال

اسلب slab یا تختال از محصولات میان خطی و نیمه خطی و ساخته شده از فولاد بواسطه عملیات نورد شمش یا ریخته گری می‌باشد. عموما تختال‌ها را از فولاد کربنی می‌سازند اما از انواع دیگری نظیر فولاد زنگ نزن نیز ساخته می‌شوند. انواع این محصول دارای جنس آهن، کروم، منگنز، مولبیدن، سیلیسیوم و … می‌باشد که بوسیله‌ی کدهای استاندارد که در انتهای اسلب حک می‌شوند، مشخص می‌شوند.

ابعاد استاندارد تختال فولادی

اسلب ها به صورت محصولات فولادی مستطیل شکل در ابعاد عرضی بین 650 متر تا 2000 میلی متر ساخته می‌شود، اما آن‌ها را می‌توان در انواع 250 میلیمتری و همچنین متغییر در 4 تا 12 متری هم تولید کرد. در کل slabها به میزان محدودی خرید و فروش می‌شوند و معمولا این میزان سالیانه در حدود 20 میلیون تن می‌باشد.

کاربردهای اسلب

سه مقطع اسلب، بلوم و بیلت از محصولات پیش ساخته فولادی می‌باشند که از آن‌ها در ساخت مقاطع فولادی مختلفی از جمله تیرآهن هاش، لوله، ورق و میلگرد استفاده می‌کنند.

از تختال برای تولید انواع محصولات تخت فولادی نظیر کویل، ورق و … هایی که در صنعت ماشین آلات سنگین کاربرد دارند، استفاده می‌شود. 

روش‌های تولید اسلب

به بیان کلی فناوری‌هایی که در تولید انواع محصولات فولادی استفاده می‌شود به یک صورت مشترکی می‌باشد امامحصول نهایی‌ای که تولید می‌شود شکل متفاوتی دارد. برای تولید اسلب سه روش وجود دارد که در ادامه به بررس آن‌ها می‌پردازیم:

1- تولید در کوره بلند یا کنور تور

این روش از جمله روش‌های سنتی برای تولید اسلب می‌باشد؛ در روش کنور تور یا کوره بلند از زغال سنگ استفاده می‌شود و به دلیل اینکه معادن زغال سنگ مرغوب بسیاری در ایران وجود دارد، این روش از محوبیت و کاربرد فراوانی برخوردار است.

در روش کوره بلند ابتدا سنگ آهن را با استفاده از کک و آهن در داخل کوره قرار می‌دهند تا ذوب شود؛ بعد از ذوب شدن، ناخالصی‌ها را از هم جدا می‌کنند و ماده بدست آمده را با اضافه کردن اکسیژن و با ریخته گری مداوم و ریختن مواد مذاب داخل قالب به شکل مورد نظر در می آورند. سپس بوسیله پاشش آب سرد و قرار دادن شمش های منجند بر روی تختال ها، آن‌ها را خنک کرده و محصول نهایی حاصل می‌شود. 

2-  روش تولید اسلب به روش کوره الکتریکی

در این روش می‌توان از آهن قراضه و یا فولاد به عنوان مواد اولیه استفاده کرد اما به دلیل اینکه در سال‌های اخیر قراضه در جهان دچار کمبود شده، در سال های اخیر از آهن اسفنجی نیز به عنوان مواد اولیه استفاده می‌شود. 

در روش کوره الکتریکی، ابتدا آهن را همراه با آهک، بنتونیت، کک و دیگر افزدونی‌ها از بالای کوره الکتریکی به داخل آن می‌ریزند. پس از انجام فرایند ذوب و همگن سازی، آن‌ها را در قالب‌های مسی می‌ریزند تا به شکل مورد نظر تبدیل گردد. سپس با پاشش آب خنک یا قرار دادن شمش منجمد شده روی آن‌ها، خنک شده و به شکل محصول نهایی در می آیند.

3- تولید اسلب با استفاده از روش کوره القایی

روش کوره القایی به دلیل موارد زیر در ایران کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• به دلیل اینکه در کوره القایی از برق و الکترود استفاده می‌شود، این روش هزینه بالایی دارد.
• مواد افزودنی‌ای که در روش کوره القایی استفاده می‌شود بسیار گران تر از روش‌های دیگر است.